با توجه به همه گیر شدن استفاده از هوش مصنوعی مثل ، DeepSeek ، Chatgpt، Gemini و Copilot و … و نصب اپلیکیشن های آنها روی موبایل، بسیاری از کاربران به جای جستجو در گوگل سوالات خود را از این هوش مصنوعی ها می پرسند. دلیل اینکه برخی استفاده از هوش مصنوعی را به جستجوی مستقیم در گوگل ترجیح می دهند، این است که این ابزارها صفحات وب را بررسی و از منابع مختلف پاسخ کاربر را بصورت مختصر و مفید می دهند.
پاسخ هوش مصنوعی به سوالات مخاطبین، خیلی سریع و بصورت مختصر و موردی است، در این زمانه که همه ما عجله داریم و دوست داریم جواب کوتاه و مستقیم خودمان را سریع بگیریم، استفاده از هوش مصنوعی مورد توجه بسیاری از مخاطبین قرار گرفته است.
تمام این ویژگی ها و توانایی AI در تولید محتوا و همچنین اضافه شدن کاربران هوش مصنوعی باعث ایجاد مفهوم جدیدی بنام GEO که مخفف Generative Engine Optimization به معنی بهینه سازی سایت برای هوش مصنوعی (AI) یا همان موتورهای مولد (Generative Engine) شده است.
اما GEO چیه؟ چه تاثیری بر سئو سایت ما دارد؟
من تصمیم گرفتم درباره GEO و تفاوت های آن با SEO و همچنین نحوه بهینه سازی سایت برای موتورهای مولد و نکات مرتبط با آن را در این مقاله توضیح دهم.
بهینه سازی برای موتورهای مولد (GEO) چیست؟
همه با سئو آشنا هستیم و می دانیم که SEO یا همان بهینه سازی سایت برای موتورهای جستجو یعنی اثبات لیاقت سایت برای گوگل جهت نمایش آن در صفحه نتایج جستجو و برای اینکار باید محتوای سایت برای موتورهای جستجو مثل گوگل، بینگ، یاندکس و … بهینه باشد تا آنها هم سایت را براساس فاکتورها خود رتبه بندی کرده و به کاربران نمایش دهند.
اما GEO یا بهینه سازی سایت برای موتورهای مولد، یعنی استفاده از روش هایی که محتوای سایت ما را برای هوش مصنوعی (Ai) قابل درک کند و آنها بتوانند از محتوای تولیدی ما استفاده نمایند.
هوش مصنوعی یا Ai سعی می کند پاسخی مستقیم و کوتاه به کاربر ارائه کند و جواب سوال او را بدهد، اما تمرکز موتورهای جستجو ایندکس صفحات و سپس رتبه بندی آنهاست. گوگل یا سایر موتورهای جستجوگر ابتدا صفحات جدید را می خوانند و ایندکس می کنند و بعد رتبه بندی می شوند و زمانیکه مخاطب سوال یا عبارت و یا کلمه ای را جستجو کرد، موتور جستجو نیز فهرستی از سایتها و صفحات مرتبط با سرچ را به او نمایش می دهد و خود مخاطب باید همه آنها را بررسی و بهترین و مناسبترین صفحه وب را انتخاب کند، اما هوش مصنوعی پاسخ مستقیم را ارائه می کند و به نفع مخاطب کار را ساده و پاسخ آماده تحویل می دهد.
یعنی تا الان تمرکز صاحبین سایت ها و متخصصین سئو، قرار گرفتن در نتایج برتر گوگل بوده ولی از الان قرارگیری در منابع و سورس های هوش مصنوعی و استناد Ai هم از اهداف اصلی آنهاست.
سئو یا GEO؟ چه فرقی بین GEO و SEO وجود دارد؟
سوال مهم که برای بسیاری پیش آمده، تفاوت بین SEO و GEO است، اینکه:
آیا GEO فرقی با سئو دارد یا نه؟
اگر تمایزی وجود دارد، این تفاوت ها چقدر هستند؟ کم یا زیاد؟
آیا تمام کارهایی که برای بهینه کردن سایت انجام می دادیم، دیگر کارایی ندارد؟
آیا سئو تمام شد؟ یا به قول برخی ها “سئو مرد” ؟!!
بنظر من فرق اصلی بین SEO و GEO هدف از انجام آنهاست، یعنی هدف از بهینه سازی سایت برای موتورهای جستجو یا همان سئو، رسیدن به رتبه های برتر در نتایج ارگانیک بر طبق کلمات کلیدی است ولی هدف از GEO یا همان بهینه سازی سایت برای هوش مصنوعی یا همان موتورهای مولد، استفاده آنها از محتوای ما و معرفی به عنوان منبع (Source) است. البته در GEO محتوای جذاب، مرتبط و پاسخ صریح به سوال مخاطب است.
تفاوت بعدی SEO و GEO فرق در تدوین استراتژی است، استراتژی ما در سئو تمرکز بر کلمات کلیدی، تولید محتوای ارزشمند، لینکسازی های داخلی و لینک سازی خارجی است ولی در GEO استراتژی در نحوه تولید محتواست که بتواند پاسخ کوتاه و سریع مخاطب را بدهد.
آخرین تفاوت بین سئو و GEO این است که ما در سئو باید به الگوریتم های گوگل و بروزرسانی ها در الگوریتم ها توجه کنیم و بتوانیم با کمک ابزارها و تحلیل رقبا به نتیجه برسیم ولی در GEO شناخت کاربر و پیدا کردن سوالات مهم اهمیت بیشتری دارد. تولید و انتشار محتوا هایی که برای AI قابل درک باشد و بتواند جواب پرسش ها را بدهد.
اما بنظر من SEO و GEO یک ابزار هستند در خدمت دیجیتال مارکتینگ، البته ابزار مهم و کلیدی، که نمی توانیم بگویم کدام مهم تر است و کدام بهتر، هر دو مهم هستند و باید از آنها برای رسیدن به هدف استفاده کنیم. البته درست است که سئو را همه می شناسند و GEO یک مفهوم جدید در بازاریابی آنلاین است، ولی هر دو برای ما اهمیت دارند.
وقتی ما از هوش مصنوعی سوال می پرسیم، در کسری از ثانیه پاسخ ما را می دهد. AI جواب سوال ما را از سراسر وب جمع آوری و به ما ارائه می گردد.
هوش مصنوعی از یک مدل یادگیری ماشینی بنام Large language model (به معنی مدل زبان بزرگ) که یک نوع مدل یادگیری ماشین است، بهره می برد و برای پردازش و تولید به زبان طبیعی، طراحی شده است.
این مدل بر پایه شبکه های عصبی عمیق و با معماری بسیار پیچیده ساخته می شوند و هدف این مدل، درک، تولید و پاسخ به زبان انسانی به شکل طبیعی و معنادار است.
یک سری از هوش مصنوعی ها یا همان AI ها که ما می توانیم با آنها گفتگو (Chat) کنیم، مثل: ChatGPT و یا Gemini گوگل که در بسیاری از موارد به ما کمک می کنند، از LLM یا Large language model استفاده می کنند و روز به روز بهتر می شوند، زیرا از مدل یادگیری ماشینی استفاده می کنند.
به این نوع هوش مصنوعی ها که بر پایه LLM یادگیری ماشینی دارند، Generative Engine یا موتور مولد می گوییم.
اما چرا Generative Engine؟
چون این هوش مصنوعی ها، اطلاعات را خلق می کنند، یعنی از سراسر وب جمع آوری و سپس یک محتوا را تولید می کنند و به همین دلیل به موتور مولد یا Generative Engine معروف شده اند.
وقتی ما یک سوال از هوش مصنوعی می پرسیم، برای پاسخ سوال ما، به دیتابیس خودش که بیشتر اطلاعات آن از سطح وب جمع آوری کرده، مراجعه می کند و بهترین و مرتبط ترین پاسخ را به ما می دهد.
یعنی برای جواب سوال ما، از اطلاعات سطح وب استفاده می کند، آنها را کنار هم قرار داده و یک پاسخ مناسب به ما ارائه می کند. به همین دلیل موتور مولد یا Generative Engine نام گرفته است.
معنی GEO چیست؟
اما سوال مهم: GEO یعنی چی؟ چرا GEO
گروهی از محققین در دانشگاه پرينستون (Princeton University) تحقیقی در مورد Large language model یا همان LLM انجام دادند و نام این تحقیق را G-E-O گذاشتند.
در این تحقیق آنها به بررسی ظهور مدل های LLM و یک الگوی جدید از موتور جستجو پرداختند که از مدل موتور مولد یا همان Generative Engine استفاده می کند. یعنی جمع آوری و خلاصه سازی اطلاعات برای پاسخ به سوال کاربران و این مدل از هوش مصنوعی توانایی تولید پاسخ دقیق و شخصی سازی شده را دارد.
از نظر این محققان، موتورهای مولد (Generative Engine) در حال جایگزینی موتورهای جستجوی سنتی مثل گوگل، بینگ هستند. موتورهای مولد، پاسخ ها را با ترکیب اطلاعات از منابع متعدد و خلاصه سازی آنها انجام می دهند.
شاید این روش برای کاربران سودمند باشد ولی برای یک مشکل بزرگ برای صاحبین سایت ها و تولید کنندگان محتوا وجود دارد. زیرا با توجه به پیشرفت سریع هوش مصنوعی، آنها تقریبا هیچ کنترلی بر زمان و چگونگی نمایش محتوای خود ندارند.
به همین دلیل این محققین GEO، یعنی بهینه سازی برای موتور مولد را معرفی کردند.
یعنی ما باید سایت خودمان را برای Generative Engine هم بهینه سازی کنیم. برای اینکار ابتدا باید ببینیم آنها چطور یک مقاله را پیدا می کنند و از آن استفاده کرده و یک قطعه متن آن را انتخاب و برای پاسخ به کاربر نمایش می دهند.
ما باید سایتمان را طوری بهینه سازی کنیم تا Generative Engine ها سایت ما را انتخاب نمایند و متن هایی که پاسخ به سوالات کاربران است از سایت ما باشند.
اما چرا؟ اگر اطلاعات Generative Engine از سایت ما باشد، چه کمکی به ما می کند؟
چرا GEO؟ افزایش ترافیک، اعتبار، جذب مخاطب
شاید سوال شما هم این باشد که من می خواهم محصول بفروشم، چرا باید سایت را برای
Generative Engine بهینه سازی کنم؟
وقتی فردی از هوش مصنوعی سوالی را می پرسد، جواب آن را می بیند و خارج می شود و به سایت ما اصلا مراجعه نمی کند.
اما باید بگویم وقتی یک تن از سایت ما در پاسخ های یک موتور مولد Generative Engine مانند چت چی پی تی ChatGPT یا BingChat و یا Gemini نمایش داده شود، این موضوع می تواند مزایایی برای سایت ما داشته باشد، مثل:
- افزایش ترافیک: اگرچه موتورهای مولد ممکن است پاسخ‌های مستقیمی ارائه دهند که نیاز به کلیک روی لینک‌ها را کاهش می‌دهد، اما در بسیاری از موارد، کاربران ممکن است بخواهند اطلاعات بیشتری راجع به موضوع پیدا کنند و بنابراین روی لینک سایت ما کلیک می کنند.و باعث افزایش ترافیک خواهد شد.
- افزایش اعتبار: وقتی محتوای سایت ما در پاسخ‌های موتورهای مولد نمایش داده می‌شود، اعتبار سایت افزایش می‌یابد. کاربران ممکن است سایت را به عنوان یک منبع معتبر اطلاعات بشناسند و در آینده به آن مراجعه کنند.
- بهبود رتبه و SEO: نمایش محتوای سایت در پاسخ‌های موتورهای مولد ممکن است به بهبود سئوی سایت کمک کند. موتورهای جستجو ممکن است سایت را به عنوان منبعی معتبر شناسایی کرده و رتبه آن را در نتایج جستجو بهبود بخشند.
- جذب مخاطب: پاسخ‌های موتورهای مولد ممکن است به کاربران جدیدی معرفی شود که قبلاً با سایت آشنایی نداشته‌اند. این کاربران ممکن است به دنبال اطلاعات بیشتر باشند و بنابراین به سایت مراجعه کنند.
وقتی Generative Engine از محتوای یک سایت استفاده کنند، آن سایت به عنوان یک منبع و مرجع در آن موضوع شناخته می شود.
به طور کلی، نمایش محتوای سایت در پاسخ‌های موتورهای مولد می‌تواند به افزایش ترافیک، بهبود رتبه‌بندی سئو، افزایش اعتبار و شناخت سایت، جذب مخاطبان جدید و فرصت‌های درآمدزایی منجر شود. البته برای بهره‌برداری کامل از این مزایا، سایتها باید محتوای با کیفیت و بهینه‌سازی شده ارائه دهند.
چطور سایتمان را برای GEO بهینه کنیم؟
اما می رسیم به سوال اصلی، چطور سایتمان را برای Generative Engine بهینه سازی کنیم؟
بهینه سازی سایت برای موتورهای مولد، با 9 گام امکان پذیر است، این کارها عبارتند از:
- اعتبار confidence
- استفاده از کلمات کلیدی هم خانواده
- استفاده از آمار
- ذکر منابع
- نقل قول
- درک راحت محتوا easy to understand
- روان بودن متن یا Fluency
- استفاده از کلمات خاص و منحصربفرد Unique word
- استفاده از اصطلاحات فنی و تخصصی
در ادامه می پردازیم به هر کدام از این موارد، با من همراه باشد:
اعتبار confidence
محتوایی که ما در سایت منتشر می کنیم باید از اعتبار کافی برخوردار باشد تا بتواند رنک بگیرد و در SERP رتبه خوبی داشته باشد. برای Generative Engine ها نیز اعتبار یک متن بسیار اهمیت دارد. یعنی چه کسی این متن را نوشته؟ چه کسی این مطلب را گفته است؟
برای اینکه یک متن یا مقاله رتبه بگیرد، باید ابتدا اعتبار آن ثابت شود. یعنی به حرف و نوشته شما اطمینان و اعتماد کامل داشته باشند. می توان گفت:
چه کسی این حرف را می زند؟ برای چه این حرف را می زند؟ چه نتیجه ای می گیرد؟
البته این فاکتور همان E-E-A-T است که اعتبار، تجربه و تخصص نویسنده مقاله اهمیت دارد.
برای موتورهای جستجو و موتورهای مولد، اعتبار نویسنده یا تولید کننده محتوا اهمیت دارد و برای اینکه مطلبی به مخاطب نمایش داده شود باید آن مطلب اعتبار کافی داشته باشد.
اینکه یک مقاله را بنویسیم و در اینترنت منتشر کنیم، برای موتورهای جستجو اهمیت زیادی ندارد بلکه این مطلب را چه کسی نوشته مهم تراست. اعتبار و تخصص نویسند باعث می شود یک مقاله بهتر و راحتتر رتبه بگیرد.
استفاده از کلمات کلیدی هم خانواده
وقتی یک مقاله یا محتوایی را می نویسیم و در سایت منتشر می کنیم باید از کلمات کلیدی هدف، درست و بجا استفاده کنیم و همچنین از کلمات هم خانواده کلمه کلیدی و کلمات مرتبط با آن نیز در متن خود استفاده نماییم. استفاده از کلماتی که ارتباط معنایی با کیورد اصلی صفحه ما دارند، می تواند به درک بهتر موتورهای جستجو و هوش مصنوعی از محتوا، کمک کنند.
کلمات مرتبط indirect Keyword و Direct به درک بهتر محتوا و همچنین اعتبار آن کمک می کند.
البته استفاده از کلمات کلیدی باید اصولی باشد و مرتکب کیورد استافینگ یا Keyword Stuffing نشویم. یعنی برای اینکه به موتورهای جستجو یا Generative Engine بفهمانیم کلمه کلیدی صفحه ما چیست، لازم به تکرار زیاد آن در متن نیست.
موتورهای جستجو و هوش مصنوعی ها، مفهوم محتوا را درک می کنند و بهترین راه برای اینکه بهتر محتوای ما را بفهمند، استفاده از کلمات هم خانواده و انتیتی هاست (Entity).
بالا بردن رلونسی Relevancy یک مقاله با اضافه کردن کلمات مرتبط و indirect Keyword امکان پذیر است.
ارتباط در هر زمینه‌ای اهمیت زیادی دارد زیرا به بهبود تجربه کاربری، افزایش دقت و کارایی سیستم‌ها و بهبود نتایج کمک می‌کند. بهینه‌سازی ارتباط می‌تواند منجر به رضایت بیشتر کاربران، افزایش تعاملات و بهبود نتایج تجاری و علمی شود.
استفاده از آمار
وقتی محتوایی می نویسیم باید آن را براساس آمار و ارقام و بر پایه اطلاعات درست بنویسیم. وقتی Generative Engine ها و موتورهای جستجو به ما و محتوای ما اعتماد می کنند که بر پایه یک اطلاعات دقیق و آمار و ارقام درست تولید شده باشد.
وقتی ما از آمار درست در مقاله یا محتوا استفاده کنیم، هم کاربر و هم انجین ها بیشتر به ما اعتماد می کنند. البته این آمارها باید دقیق باشند و از منابع معتبر و درست استخراج شوند.
ذکر منابع
وقتی در محتوای خود از یک منبع استفاده می کنیم باید آن را ذکر کنیم. برای بالا بردن اعتبار خود بهتر است وقتی متنی را از یک سایت یا مقاله دیگر کپی می کنیم، به آن منبع لینک دهیم. cite sources یکی از راههای بالا بردن اعتبار ماست.
نقل قول
استفاده از نقل قول در محتوا به بالا بردن اعتبار آن کمک می کند. .قتی مقاله ای می نویسید بهتر است در آن از نقل قول استفاده نمایید. البته نقل قول باید دقیق و از یک فرد معتبر و متخصص در آن حوزه باشد.
البته می توانیم نظر شخصی خودمان را هم در مقاله ذکر کنیم و به مخاطب از تجربه خودمان بگوییم و در یک نقل قول این مطلب را بنویسیم.
ساده و قابل درک بودن محتوا easy to understand
وقتی یک محتوا در سایت منتشر می کنیم باید قابل خواندن، ساده و قابل درک برای مخاطب باشد.
محتوا نباید شلخته باشد و از یک عبارت چندین بار در متن استفاده کنیم.
از نظر بصری هم محتوا باید طوری باشد که مخاطب ما خسته نشود و چشم اذیت نگردد.
جمله بندی ها باید درست، کوتاه و با معنی باشند و پاراگراف بندی درستی داشته باشد و مخاطب به راحتی آن را درک کند.
استفاده از تصویر، لیستینگ ها و متمایز کردن برخی از کلمات مثل بلد کردن آن، می تواند به درک بهتر محتوا به مخاطب کمک کند.
روان بودن محتوا Fluency
روان بودن یک متن به مخاطب کمک می کند تا آن محتوا را بهتر بخواند و راحتتر درک کند. استفاده از واژگان درست، پاراگراف بندی صحیح و بدون اشتباه بودن متن، باعث روان شدن متن می شود.
لازم به ذکر است که روان بودن متن مهم است به شرطی که معنی متن تغییر نکند و صحیح باشد، یعنی برای روان تر کردن متن نباید معنی متن را عوض کنیم.
استفاده از کلمات منحصر بفرد Unique word
استفاده از یک سری کلمات منحصر بفرد، خاص می تواند به درک محتوا توسط Engine ها کمک کند. گاهی یک سری از کلمات کمتر استفاده می شوند ولی می توانند به درک بهتر محتوا به ما کمک کنند، وقتی از آنها در محتوای خود استفاده کنید، باعث بالا رفتن اعتبار محتوا و نشان دادن تخصص شما خواهد شد.
کلمات منحصر بفرد و مرتبط با موضوع شما باعث خاص شدن محتوای شما می گردد و Uniqueness مقاله بالاتر می رود که این موضوع باعث افزایش رتبه شما خواهد شد.
استفاده از اصطلاحات فنی و تخصصی
برای بالا بردن اعتبار یک مقاله و اثبات اینکه یک مقاله علمی و دقیق است می توان از اصطلاحات تخصصی و فنی استفاده کرد. البته اگر این اصطلاحات بسیار تخصصی است باید معنی آن را نیز ذکر کنیم تا هم مخاطب متخصص آن را بخواند و هم مخاطبی که تخصص کمتر دارد بتواند معنی آن را متوجه شود.
کلام آخر درباره GEO
سئو یا جئو GEO، تفاوتی ندارد، اگر ما محتوای مفید برای کاربر تولید کنیم و اصول را رعایت کنیم، در نتایج جستجو رتبه می گیریم.
بنظر من وقتی ما سایتمان را اصولی سئو کنیم، در هر موتور جستجو یا موتور مولد رشد می کنیم. بنابراین بهترین پیشنهاد، تولید محتوای ارزشمند برای کاربر با رعایت اصول سئو است. البته می توانیم با شناسایی اثر انگشت در محتوای تولید با هوش مصنوعی و تغییر و بازنویسی آن، از محتوا استفاده کنیم.
منبع:
1- GEO: Generative Engine Optimization (generative-engines.com)
| موضوع اصلی | GEO و تاثیر آن بر سئو سایت |
| تعریف GEO | بهینه‌سازی موتور مولد یا Generative Engine از طریق مدل‌های زبان بزرگ (LLM). |
| هدف محققان | جایگزینی موتورهای جستجوی سنتی با موتورهای مولد به منظور ارائه پاسخ‌های دقیق و شخصی‌سازی شده. |
| فواید بهینه‌سازی برای GEO | افزایش ترافیک، افزایش اعتبار، بهبود رتبه و SEO، جذب مخاطب جدید. |
| مراحل بهینه‌سازی سایت برای GEO | اعتبار، استفاده از کلمات کلیدی هم خانواده، استفاده از آمار، ذکر منابع، نقل قول، ساده و قابل درک بودن محتوا، روان بودن متن، استفاده از کلمات منحصر به‌فرد، استفاده از اصطلاحات فنی و تخصصی. |
| نتیجه‌گیری | تولید محتوای مفید با رعایت اصول سئو با تمرکز بر کاربر استراتژی کلیدی برای موفقیت است. |
